Η μεγάλη κεφαλή στο προαύλιο του ΕΜΠ αποτελεί το εμβληματικό μνημείο στο οποίο μικροί και μεγάλοι αφήνουν ένα λουλούδι, τιμώντας τους αγωνιστές του Πολυτεχνείου.
Η κεφαλή, ωστόσο, έχει μια διαφορετική ιστορία από εκείνη της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973. Παρά ταύτα, έχει καθιερωθεί ως μνημείο των απανταχού φοιτητών που αγωνίστηκαν απέναντι σε ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Ποιον αναπαριστά η κεφαλή στο Πολυτεχνείο
Η διάσημη κεφαλή στο Πολυτεχνείο είναι ένα έργο του γλύπτη Μέμου Μακρή, ενός αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης κατά τη γερμανική κατοχή, από τον οποίο αφαιρέθηκε η ελληνική υπηκοότητα το 1964.
Παρά το πλούσιο έργο του, ο Μακρής έγινε ευρύτερα γνωστός στην Ελλάδα όταν δημιούργησε το κεφάλι που βρήκε θέση στο προαύλιο του Πολυτεχνείου. Η κεφαλή στο Πολυτεχνείο έχει τη μορφή του κεφαλιού του καθηγητή Νίκου Σβορώνου, ενός σημαντικού Έλληνα ιστορικού.
Ο Νίκος Σβορώνος
Γεννήθηκε το 1911 στη Λευκάδα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1943 εντάσσεται στις τάξεις του ΕΑΜ και συνεργάζεται στην έκδοση του παράνομου περιοδικού Πρωτοπόροι. Μετά τη διακοπή της έκδοσής του στα τέλη του 1943 εντάσσεται στον ΕΛ.ΑΣ και ως στρατιωτικός διοικητής Βύρωνα-Καισαριανής συμμετείχε στην ένοπλη εμφύλια σύγκρουση της Αθήνας τον Δεκέμβρη του 1944 με επίκεντρο δράσης του την περιοχή του Μετς.
Στο Παρίσι γράφτηκε στην École Pratique des Hautes Études και στην Écoles des Langues Orientales. Το 1955 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και το 1961 απέκτησε τη γαλλική.
Το 1962 απέκτησε το doctorat τρίτου κύκλου και το 1975 ανακηρύχθηκε Docteur des Lettres της Σορβόννης. Εργάσθηκε στο CNRS και δίδαξε ως διευθυντής σπουδών στην École Pratique des Hautes Études (IV Section) ιστορία των θεσμών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Μετά την πτώση της δικτατορίας δίδαξε στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης, διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών(1976) και Θεσσαλονίκης(1977).
Πέθανε το 1989 στην Αθήνα.
Αφιέρωμα στον Νίκο Σβορώνο από την ΕΡΤ: