Η εξέταση των μαθητών είναι ενιαία για τη Νεοελληνική Γλώσσα και τη Λογοτεχνία και γίνεται σε αδίδακτα κείμενα, λογοτεχνικά και μη λογοτεχνικά πανελλαδικές εξετάσεις.
Για τη Νεοελληνική Γλώσσα στις Πανελλήνιες 2021, οι μαθητές πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται σε δραστηριότητες και να απαντούν σε ερωτήματα – ερωτήσεις που απορρέουν από κείμενα που αναφέρονται σε κάποιον ή κάποιους από τους θεματικούς άξονες, όπως αυτοί ορίζονται στο Πρόγραμμα Σπουδών. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται να κατανοούν τη γλωσσική μορφή των κειμένων και τα κειμενικά τους χαρακτηριστικά, τη σχέση που έχει η γλώσσα και η οργάνωση του κειμένου με την περίσταση και τον σκοπό της επικοινωνίας, να ερμηνεύουν και να προσεγγίζουν κριτικά τα κείμενα με στόχο τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο αναπαριστώνται ιδέες, αντιλήψεις, προκαταλήψεις για τον άνθρωπο, την κοινωνία και τον κόσμο, να συγκρίνουν κείμενα ως προς τις δύο προηγούμενες διαστάσεις με στόχο τον εντοπισμό ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ των κειμένων ως προς τη γλώσσα, το μέσο, τους σημειωτικούς τρόπους, το κειμενικό είδος, τις αναπαραστάσεις της πραγματικότητας, τον τρόπο προσέγγισης του θέματος κ.λπ.
Επίσης οι υποψήφιοι στις Πανελλήνιες εξετάσεις και στο θέμα έκθεσης θα πρέπει να παράγουν κείμενα, με βάση τα μελετώμενα κείμενα με στόχο τον μετασχηματισμό των γλωσσικών και νοηματικών δομών (σημασιών) των κειμένων ή και τη συνοπτική παρουσίαση του περιεχομένου των κειμένων και τη διατύπωση και έκφραση δικών τους απόψεων, σε επικοινωνιακό πλαίσιο, σχετικά με συγκεκριμένα ερωτήματα που τίθενται στα κείμενα αναφοράς.
Για τη Λογοτεχνία, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να είναι σε θέση να τοποθετούνται και να ανταποκρίνονται με ένα ερμηνευτικό σχόλιο στο θέμα ή ερώτημα που οι ίδιοι πιστεύουν ότι θέτει το κείμενο, αξιοποιώντας συνδυαστικά κειμενικούς δείκτες μεταξύ τους ή και με στοιχεία συγκειμένου, με σκοπό να τεκμηριώνουν τις προσωπικές θέσεις και ανταποκρίσεις τους.
Πιο συγκεκριμένα, ο μαθητής αναμένεται να είναι σε θέση:
- να εντοπίσει ποιο είναι, κατά τη γνώμη του/της, το θέμα του κειμένου – να καταγράψει το ερώτημα ή τα ερωτήματα που απορρέει από τον τρόπο που χειρίζεται ο/η συγγραφέας το θέμα του
- να αξιολογήσει ποιο από τα ερωτήματα παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον ίδιο και σε αυτό να στηρίξει το ερμηνευτικό του σχόλιο.
Τέλος, οι των Πανελληνίων 2021 που θα διαγωνιστούν στο θέμα της έκθεσης και την Νεοελληνική Γλώσσα οφείλουν να τεκμηριώνουν τις απαντήσεις τους με αναφορές στο κείμενο ή σε συγκεκριμένους κειμενικούς δείκτες.
Τα κριτήρια με τα οποία κρίνεται η πληρότητα των απαντήσεων των μαθητών και των μαθητριών είναι, η ποιότητα (αλήθεια και ακρίβεια των δεδομένων), η ποσότητα (η επάρκεια των στοιχείων), η συνάφεια του περιεχομένου με τον επικοινωνιακό στόχο και η σαφήνεια σε επίπεδο έκφρασης και διατύπωσης του περιεχομένου
Προκειμένου οι μαθητέςνα είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις διαδικασίες κατανόησης των κειμένων και στις διαδικασίες παραγωγής λόγου προτείνεται να αξιοποιούν το γλωσσάρι όρων που περιέχεται στους Φακέλους υλικού. Οι όροι αυτοί αποτελούν εργαλεία προσέγγισης των κειμένων και όχι αυτοσκοπό.
Το πρόγραμμα των ΓΕΛ στις Πανελλήνιες 2021
Οι Πανελλαδικές για τα ΓΕΛ αρχίζουν στις 14 Ιουνίου και ολοκληρώνονται στις 22 του ίδιου μήνα και για τα ΕΠΑΛ ξεκινούν στις 15 Ιουνίου και ολοκληρώνονται στις 28 Ιουνίου.
Ως ώρα έναρξης εξέτασης ορίζεται η 08:30 π.μ., κοινή για τους υποψηφίους ημερήσιων και εσπερινών Λυκείων. Οι υποψήφιοι πρέπει να προσέρχονται στις αίθουσες εξέτασης μέχρι τις 08.00 π.μ. Η διάρκεια εξέτασης κάθε μαθήματος είναι τρεις (3) ώρες.
Οι υποψήφιοι των Πανελλαδικών Εξετάσεων, αρχής γενομένης από φέτος, θα ενημερωθούν με γραπτό μήνυμα στο κινητό τους α) για τη βαθμολογία τους και β) για το τμήμα ή σχολή επιτυχίας τους.