Η πάλαι ποτέ ρήση «Αρχή άνδρα δείκνυσι» (Βίας ο Πρηνεύς, ένας από τους 7 Σοφούς), δηλαδή ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου φαίνεται όταν έχει εξουσία στα χέρια του, ξεδιπλώνεται καθημερινά μπροστά μας. Όπως και να διαβάσει κανείς τον τίτλο, θα καταλήξει στο ίδιο πόρισμα, αυτό της αδιαμφισβήτητης εικόνας του ίδιου νομίσματος , της πάσχουσας μορφής ηγεσίας σε χίλιες και πλέον μορφές αντί του πραγματικού της ρόλου και σκοπού.
Κι αν ο όρος «ηγεσία- ηγέτης» από το αρχαίο ηγέομαι-ουμαι, που σημαίνει καθοδηγώ, δηγώ, κατευθύνω, ορίζομαι ως, θα έπρεπε να μας παραπέμπει σε μια υγιή κατάσταση ηγετικής μορφής με συνοδοιπόρους- συνεργάτες στο δρόμο προς την επιτυχία και την επίτευξη, θα διαπιστώσει κανείς πως στις μέρες μας παντός είδους ηγετικές συμπεριφορές και στάσεις
νοσούν και μάλιστα ανίατα κάποιες φορές, με στοιχεία μεταδοτικότητας και όχι μόνο… Πολιτικοί ηγέτες ανά την υφήλιο κατευθύνουν το μυαλό τους με αδιανόητη τύφλωση έναντι της ανθρώπινης ζωής, αδιαφορώντας για την αξία της και πατώντας ένα κουμπί γίνονται οι ρυθμιστές της τύχης της ζωής των άλλων, οικονομικοί ηγέτες διαπράττουν οικονομικά εγκλήματα εν μια νυκτί, συμπαρασύροντας τα χρηματιστήρια χιλιάδων κρατών και τις
οικονομικές τύχες λαών αδιαφορώντας για το μετά, πνευματικοί ηγέτες χάνουν τη δύναμη και την αίγλη του ρόλου τους, του οποίου κοινωνικά έχουν κληθεί να ορίζουν, να «υπηρετούν» και συμπαρασυρόμενοι στο πνεύμα της εποχής, του «φαίνεσθαι» και όχι του «είναι» , της φθηνής και πρόσκαιρης τέρψης, φτιάχνουν το πάζλ ενός κόσμου που δεν έχουμε ονειρευτεί, ούτε για μας, ούτε για τα παιδιά μας.
Κι αν ψάξει κανείς και στους πιο κλειστούς κόλπους μιας κοινωνίας , επίσης θα διαπιστώσει ηγετικές συμπεριφορές άρρωστες που αφορούν την οικογένεια, την εκπαίδευση, τις ανθρώπινες σχέσεις. Κυρίαρχος όλων, η
αλαζονεία που διαφαίνεται και υποβόσκει πίσω απ’ όλες αυτές τις ηγετικές στάσεις και συμπεριφορές και αμαυρώνει το εκάστοτε έργο πάσης φύσεως «εξουσιαστών». Πόσο ισχυρό άραγε είναι το συναίσθημα αυτής της ιδιότυπης υπεροχής, της ισχύος, της δύναμης που μηδενίζει ακόμη και τις ανθρώπινες ζωές, παρεκλίνοντας τους ηγέτες από το δρόμο και το ρόλο για τον οποίο έχουν οριστεί;
Αλαζονεία, μια λέξη συνυφασμένη με την έπαρση, τον εγωισμό, την εθελοτυφλία προς το διαφορετικό, την τάση για μηδενισμό, τον άκρατο ανταγωνισμό. Η αλαζονεία της εξουσίας γεννά και σπέρνει διακρίσεις, δημιουργεί ανισότητες, προκαλεί μικρές ή μεγάλες επαναστάσεις, αμαυρώνει το προφίλ του εκάστοτε ηγέτη, γίνεται κυρίαρχος του παιχνιδιού του ηγέτη, παίρνει τα σκήπτρα του, τον μεταμορφώνει συνειδητά ή ασυνείδητα κι εκείνος αντί να μετασχηματίζει, να συναλλάσσεται, να λειτουργεί αποτελεσματικά, να εξελίσσει, μοιράζοντας ρόλους και δράσεις, στροβιλίζεται γύρω από το «εγώ» του κατευθυνόμενος από τα πάθη του αντί των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων του. Κι έτσι αναπαράγονται τάσεις και μορφές ενάντια στο μοντέλο ενός χαρισματικού ηγέτη με στόχους και οράματα. Σε μορφή αδράνειας η ισορροπία και η εν συναίσθηση, σχεδόν εξαφανισμένες, αφού η αλαζονεία κυριεύει μυαλό και σώμα.
Τι κρύβεται όμως πίσω απ΄όλη αυτή την άχαρη μορφή εξουσίας; Mήπως τελικά ο φόβος της αποτυχίας; H συναισθηματική και κοινωνική αναπηρία ; Οι ανασφάλειες παντός τύπου; o κομπλεξισμός ; η αίσθηση ανεπάρκειας και κατωτερότητας; Γιατί τέτοιου είδους εξουσιαστικές συμπεριφορές μετατρέπουν τη γοητεία της εξουσίας σε ασχήμια; Πόσο ανούσιο είν’ όλο αυτό αφού κάποια στιγμή θα γυρίσει μπούμεραγκ και θα τους
καταπλακώσει; Και πως μπορεί να σταματήσει να υφίσταται μια τέτοια μορφή εξουσίας;
Επιστήμονες πολλών ειδικοτήτων δίνουν τις δικές τους απαντήσεις μέσα από τις δικές τους έρευνες σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα. αναλύοντας τα κίνητρα συμπεριφοράς, το ψυχολογικό και ψυχιατρικό υπόβαθρο των προσωπικοτήτων αυτών, τις επιδιώξεις, τους στόχους, τις βλέψεις. Στην καθημερινότητα η απάντηση δύσκολη και μάλλον δεν θα τη μάθουμε ποτέ πραγματικά, όσο υπάρχουν Άνθρωποι…!!! Αλλά ως σκέψη όλοι μας, ας
έχουμε τη φράση του Αμερικανού πρόεδρου Αβραάμ Λίνκολν, 1809-1865, ο οποίος πρέσβευε πως «Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι μπορούν να αντέξουν τις αντιξοότητες, αλλά αν
θες να δοκιμάσεις το χαρακτήρα ενός ανθρώπου, δώστου εξουσία».
Η επιλογή δική σας!
Ντίνα Διαμάντη
Φιλόλογος
Κάτοχος Master επιστημών Αγωγής και Κοινωνικών Επιστημών Αγωγής
και κοινωνικών επιστημών Frederick University
Διαβάστε εδώ όλο το άρθρο: